فضاهای عمومی شهری به‌عنوان اصلی‌ترین بستر تعاملات روزمره و تجربه زیست شهری، نقشی تعیین‌کننده در شکل‌گیری احساس امنیت یا ناامنی شهروندان دارند. تحقیقات جرم‌شناسی محیطی نشان می‌دهد که بخش مهمی از جرایم خرد، نه بر پایه انگیزه‌های پیچیده بلکه در نتیجه «فرصت‌های مجرمانه» ناشی از ضعف طراحی، نبود نظارت طبیعی و بی‌نظمی محیطی رخ می‌دهد. هدف پژوهش حاضر، تبیین نقش طراحی پارک‌ها، پیاده‌روها و پارکینگ‌ها در کاهش فرصت‌های بزهکاری با اتکا بر اصول نظری پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی (CPTED) و تحلیل ادغام‌یافته نمونه‌های مطالعاتی است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده و مبتنی بر گردآوری کتابخانه‌ای، مرور نظام‌مند منابع جرم‌شناسی محیطی، تحلیل تطبیقی مطالعات جهانی و بهره‌گیری از داده‌های کاربردی پایان‌نامه مرتبط با نقش شهرداری‌ها در پیشگیری از جرم است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عناصر کالبدی به‌ظاهر ساده مانند روشنایی مناسب، حذف نقاط کور، افزایش خوانایی مسیرها، تقویت فعالیت جداره‌ها، ایجاد مرزبندی قلمروها، نگهداشت منظم و حضور اجتماعی، به‌طور مستقیم احتمال وقوع جرم را کاهش می‌دهند. نتایج حاکی از آن است که پارک‌ها بیش از همه در معرض جرم‌خیزی ناشی از پوشش گیاهی متراکم و مسیرهای پنهان هستند؛ پیاده‌روها نیز به‌شدت تحت تأثیر میزان فعالیت جداره‌ها و کیفیت نورپردازی قرار دارند؛ و پارکینگ‌ها، به‌ویژه نمونه‌های طبقاتی، از پرتکرارترین فضاهای جرم‌زا در صورت نبود دیدپذیری و ضعف کنترل دسترسی محسوب می‌شوند. در جمع‌بندی، پژوهش تأکید می‌کند که امنیت شهری محصول ترکیب طراحی هوشمندانه، مدیریت مداوم و حضور اجتماعی است؛ و شهرداری‌ها به‌عنوان متولیان اصلی تولید و نگهداشت فضاهای عمومی، باید اصول CPTED را از مرحله طراحی تا بهره‌برداری اجرا کنند. به بیان دیگر، فضاهای عمومی که به‌درستی طراحی و نگهداری شوند، خود به ابزار طبیعی پیشگیری از جرم تبدیل شده و چرخه‌های جرم‌زایی را به شکل پایدار مختل می‌کنند.

طراحی محیطی CPTED شهرداری پیشگیری از جرم پارک‌ها پیاده‌روها پارکینگ‌ها محیط شهری.